果冻传媒

鈥淰ele wetenschappers werken al decennia aan het begrijpen van de glasfase, maar het mysterie is nog niet gekraakt鈥�, vertelt Liesbeth Janssen in haar kantoor in Flux. Janssen laat zich hierdoor echter niet ontmoedigen. 鈥淗et is een meerjarenplan, een project dat continu in beweging is. Wetenschappelijke innovaties en nieuwe methodes, zoals de opkomst van machine learning, brengen nieuwe inzichten en mogelijkheden. Dat maakt dit onderwerp zo leuk en divers.鈥�

Het geeft haar energie als ze samen met haar groep Non-Equilibrium Soft Matter van de faculteit Applied Physics and Science 果冻传媒 aan deze uitdaging werkt. 鈥淚k heb heel goede promovendi en studenten, het voelt als een privilege dat ik met hen mag werken. Iedereen heeft zijn of haar eigen idee毛n om ons vakgebied verder vooruit te brengen.鈥�

Blijven beargumenteren waarom juist dit fundamentele onderzoek zo hard nodig is, vindt Janssen belangrijk. 鈥淔undamenteel onderzoek is de basis van alle innovatie. Maar ik kijk ook bewust naar mogelijke toepassingen van dit onderzoek in de toekomst. Niet alleen omdat ik vind dat het belastinggeld dat hierin wordt gestoken de samenleving ook iets moet opleveren, maar ook voor mezelf en mijn vakgebied. En voor mijn studenten. Ik kan niet van ze vragen om zich een paar maanden van hun leven aan dit onderzoek te wijden als ik ze niet kan uitleggen waarvoor ze het doen.鈥�

Ze verduidelijkt: 鈥淗et is moeilijk om op voorhand te voorspellen hoe nieuwsgierigheidsgedreven fundamenteel onderzoek uiteindelijk toegepast kan worden. De middelen zijn echter te schaars om dat als een vrijbrief te zien om willekeurig iets te gaan onderzoeken.鈥�

Ik kijk bewust naar mogelijke toepassingen van dit onderzoek in de toekomst.
Liesbeth Janssen

鈥淗et is de moeite waard om van te voren bewust na te denken over mogelijke toepassingen van fundamenteel onderzoek. Op basis daarvan kun je vervolgens inschatten welke fundamentele onderzoekslijnen het meest interessant of impactvol zouden kunnen worden.鈥�

Kanker

Zelf is Janssen heel enthousiast over mogelijke toepassing van de kennis over de glasfase in de biologie, bijvoorbeeld in weefsels. 鈥淚k had tien jaar geleden niet kunnen bedenken dat het kan helpen om vroegtijdig het risico op kankeruitzaaiingen beter te voorspellen. Zo gaat er telkens weer een heel nieuw domein en perspectief open.鈥�

Rolmodellen

De Athena Award wordt toegekend aan twee excellente vrouwelijke onderzoekers, die zich daarnaast uitzonderlijk inzetten voor bijvoorbeeld team science, diversiteit & inclusie, of als rolmodel. Naast Janssen won dit jaar ook hoogleraar Hannah Dugdale van de Rijksuniversiteit Groningen de Athena Award. 鈥淗et is een grote eer voor mij, vooral omdat ik weet wie deze prijs eerder gewonnen hebben鈥�, zegt Janssen.

Ze noemt 果冻传媒-hoogleraar Adriana Creatore, die in 2021 de Athena Award won. En vakgenoot Daniela Kraft van de Universiteit Leiden, die in 2019 de prijs ontving. 鈥淒it zijn inspirerende vrouwen, rolmodellen voor mij. Heel bijzonder dat ik nu ook op dit lijstje mag staan. Overigens heb ik ook veel mannelijke rolmodellen. Bijna allemaal wetenschappers.鈥�

Diverse teams

Janssen zegt dat ze ietwat gemengde gevoelens heeft over de prijs, omdat die om vrouwen draait, terwijl zij diversiteit veel breder ziet dan gender. Het draait voor haar om het bouwen van een divers team van wetenschappers.

鈥淕oede wetenschap vraagt om verschillende idee毛n, creativiteit en nieuwe perspectieven. Daarvoor heb je verschillende mensen nodig, in alle dimensies. Denk aan gender, etniciteit, neurodiversiteit, achtergrond, skills, maar ook verschil in de onderwerpen waaraan ze werken. Met een divers team kun je makkelijker innoveren, sneller schakelen en beter inhaken op belangrijke ontwikkelingen.鈥�

Diverse teams zijn voor mij net zo voor de hand liggend als dat mensen een laptop en bureau nodig hebben om hun werk te kunnen doen.

Liesbeth Janssen

鈥淒iversiteit is geen doel op zich 鈥� het is een vereiste om dingen te kunnen bereiken in de wetenschap. Ik vind het jammer dat diversiteit soms wordt gereduceerd tot een politiek moetje. Want diverse teams zijn voor mij net zo voor de hand liggend als dat mensen een laptop en bureau nodig hebben om hun werk te kunnen doen. Diverse teams brengen je verder.鈥�

Prijzengeld

Het prijzengeld van de Athena Award, vijftigduizend euro, wil Janssen gebruiken om meer aandacht te geven aan neurodiversiteit. 鈥淚k heb nog geen uitgekristalliseerd plan, maar ik zou graag meer willen leren over hoe neurodivergente mensen informatie verwerken. Op de werkvloer, maar ook in het onderwijs.鈥�

鈥淪tap 茅茅n is daarbij luisteren naar de groep die ondervertegenwoordigd is. Je moet je eigen ego opzij zetten en accepteren dat je een gigantisch blinde vlek hebt. Dat is een moeilijke maar essenti毛le stap, want jouw mening hoeft niet relevant te zijn voor anderen. Ik vind het belangrijk om meer begrip te krijgen voor elkaar. Daar is denk ik veel winst te behalen, voor studenten, voor de staf, voor iedereen.鈥�

Welzijn op 茅茅n

Toen twee jaar geleden Kees Storm decaan werd van de faculteit APSE, werd Janssen gevraagd hem op te volgen als voorzitter van de capaciteitsgroep Soft Matter and Biological Physics. Hier valt haar eigen onderzoeksgroep ook onder. In beide groepen focust Janssen zich als leidinggevende op mentaal welzijn en het behapbaar houden van de werkdruk.

鈥淲e doen dit werk allemaal omdat we er zo gepassioneerd over zijn. We willen werken aan grote wetenschappelijke vragen en daar ons deel aan bijdragen. We streven ernaar op topniveau onderzoek te doen, onderwijs te geven en onze bijdrage te leveren aan de organisatie. De lat ligt hier hoog.鈥�

Ruimte voor eigen koers

Janssen realiseert zich terdege dat in die tomeloze ambitie het gevaar schuilt van te hoge werkdruk. 鈥淚k probeer binnen mijn groep te kijken naar wat essentieel is, en wat niet. En ik geef de mensen de ruimte om hun eigen koers te varen en eigen voorkeuren en interesses te volgen.鈥�

鈥淚eders gezondheid staat voorop, en ik vind het belangrijk dat iedereen een modus operandi vindt waarin je niet overwerkt raakt. En op tijd rust neemt. Daar hebben we aandacht voor in onze groep, want ik wil niet dat ze continu over hun grenzen gaan.鈥�

鈥淏ij ieder stafoverleg maken we een rondje om te vragen hoe het met iedereen gaat. Speelt er iets, priv茅 of op het werk? We zijn een hechte gemeenschap en proberen elkaar te helpen. Er heerst een fijne vibe in onze groep. Ik wil dat iedereen met plezier werkt.鈥�

Er heerst een fijne vibe in onze groep. Ik wil dat iedereen met plezier werkt. En iedereen moet kunnen werken op een manier die bij die persoon past.

Liesbeth Janssen

Thuiswerken? Geen probleem

Thuiswerken is voor Janssen altijd bespreekbaar. 鈥淥ns werk speelt zich vooral af op onze laptops. Als je liever vanuit huis werkt en je krijgt je werk gedaan: geen probleem. Een promovendus in mijn groep met een jong gezin heeft bijna twee jaar lang vanuit het buitenland gewerkt. Hij is cum laude gepromoveerd. Iedereen moet kunnen werken op een manier die bij die persoon past.鈥�

Zo spoorde Janssen een postdoc die pas vader was geworden aan om vooral ouderschapsverlof op te nemen, en thuis te werken wanneer dat nodig is. 鈥淚k stel nog steeds hoge eisen aan mijn mensen, maar geef ze vrijheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid. Dat werkt perfect.鈥�

Avondwerker

鈥淚k werk zelf het liefst 鈥檚 avonds, en zou willen dat ik dat vaker kon doen. Maar met al die vergaderingen is dat natuurlijk niet handig鈥�, zegt Janssen, die een aantal dagen per week vanuit huis in Utrecht werkt zodat er iemand thuis is voor hond Bree. Haar partner, hoogleraar in Amsterdam, werkt als experimenteel onderzoeker vooral in het lab en kan minder makkelijk thuiswerken.

鈥淛arenlang heb ik elke dag vanuit Utrecht op en neer gereisd. Tegenwoordig maak ik de overweging 鈥榟oe belangrijk is het dat ik elke dag in Eindhoven zit?鈥�. Dit is de nieuwe realiteit sinds corona, de wereld is veranderd. Daar moeten we mee dealen, net zoals we er ook oog voor moeten hebben als het leven van een individu verandert.鈥�

Steun

Janssens partner weet als geen ander hoe het is om te werken in de competitieve wereld van de wetenschap. 鈥淲e steunen en stimuleren elkaar enorm. Toen ik de kans kreeg om te solliciteren op een baan in de Verenigde Staten, zei hij 鈥榸eker doen鈥�. Dat is zo waardevol. Dat geldt voor iedereen, maar vooral 鈥� nog steeds - voor vrouwen, die eerder zullen afhaken bij zo鈥檔 uitdaging omdat ze denken dat het ze toch niet lukt. Ik ben blij dat ik iemand heb die me niet probeert af te remmen, maar juist helpt door te gaan.鈥�

Bold met guts

Niet dat Janssen veel aansporing nodig heeft om vol vuur door te werken aan haar onderzoek. In de nominatie voor de Athena Award schreef decaan Kees Storm van APSE al: 鈥榸e is bold, heeft meer guts dan menig wetenschapper鈥�.

Het feit dat iets moeilijk is, is geen reden om er niet mee aan de slag te gaan. Dan zeg ik juist: Let鈥檚 do it!

Liesbeth Janssen

Janssen: 鈥淗ij doelt op mijn werk aan de theorie van de glasovergang. Toen ik er twaalf jaar geleden als postdoc in New York aan wilde gaan werken, waarschuwde mijn begeleider me daar niet aan te beginnen.鈥�

Janssen sloeg de goede raad van haar begeleider in de wind en dook als postdoc vastberaden in het onderzoek naar het oplossen van dit nog onbegrepen fenomeen. Daar ging ze in Eindhoven onverminderd enthousiast mee door met haar eigen groep Non-Equilibrium Soft Matter. 鈥淎ls ik iets belangrijk vind, zal ik nooit de weg van de minste weerstand kiezen. Dan zeg ik juist: Let鈥檚 do it!鈥�